W związku z pojawiającymi się w przestrzeni medialnej komentarzami dotyczącymi instalacji „Niebo Kielc” autorstwa Marka Cecuły, Biuro Wystaw Artystycznych w Kielcach przedstawia niniejsze oświadczenie w celu uporządkowania faktów i wyjaśnienia kwestii organizacyjnych oraz finansowych.
Instalacja „Niebo Kielc” została zrealizowana w ramach ogólnopolskiego programu własnego prowadzonego przez Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku pn. „Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej 2025”, dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Celem programu jest świadome i odpowiedzialne kształtowanie przestrzeni publicznej poprzez trwałe wprowadzanie w jej tkankę dzieł sztuki współczesnej o wysokim poziomie artystycznym. Program wspiera współpracę artystów, architektów, urbanistów, konserwatorów i samorządów w zakresie tworzenia dzieł, które wzbogacają przestrzeń wspólną i promują kulturę polską. Dzieła powstające w ramach programu nie tylko kształtują charakter miejsc, w których się znajdują, lecz także inicjują dialog społeczny, nadają przestrzeniom nowe znaczenia, wspierają procesy edukacyjne i otwierają dostęp do kultury i sztuki najnowszej dla szerokiego grona odbiorców.
W ramach tego unikatowego w skali kraju programu zrealizowano (w tym także poddano konserwacji) ponad 170 rzeźb w ponad 50 miastach w Polsce. Warto dodać, iż Kielce były beneficjentem programu w roku 2024. Pozyskano wówczas środki na przeprowadzenie konserwacji siedmiu rzeźb zlokalizowanych w przestrzeni publicznej Kielc, dzięki którym miasto odnowiło dzieła od lat niszczejące i ich bezpośrednie otoczenie.
Do programu w roku 2025 zgłoszono 127 projektów z całej Polski, z czego 25 otrzymało dofinansowanie. Projekt „Niebo Kielc” uzyskał 98 punktów na 100 możliwych, co potwierdza jego wysoką ocenę merytoryczną. Każdy projekt dofinansowany w ramach programu przechodzi formalną ocenę merytoryczną i finansową, dokonywaną przez niezależne gremia ekspertów – rzeźbiarzy, architektów, konserwatorów i historyków sztuki.
Autorem instalacji jest Marek Cecuła – artysta ceramik, projektant i kurator o międzynarodowym dorobku; były dziekan Wydziału Ceramiki w Parsons School of Design w Nowym Jorku, profesor w National College of Art and Design w Bergen w Norwegii oraz w Royal College of Art w Londynie. Dzieła Marka Cecuły znajdują się w prestiżowych kolekcjach muzealnych, m.in. w Victoria & Albert Museum w Londynie, Museum of Fine Arts w Houston czy Museum of Arts and Design w Nowym Jorku. To artysta dużego formatu, który pochodzi z Kielc.
„Niebo Kielc” zlokalizowano na Placu Najświętszej Marii Panny przed kielecką katedrą. Kompozycja wykonana z pancernego szkła o powłoce lustrzanej, odpornej na zniszczenia, harmonijnie wpisuje się w otoczenie, łącząc elementy architektury sakralnej z nowoczesną estetyką. Dzieło- minimalistyczne w zakresie formy – łączy symbolikę miejsca z refleksją nad wspólnotą i tożsamością miasta. Bliskość Katedry nadaje mu symboliczne znaczenie, podkreślając metaforyczne połączenie nieba z ziemią. Instalacja ma charakter interaktywny – widz staje się współtwórcą dzieła poprzez własne odbicie i ruch. Odbijając przechodniów i otoczenie, kompozycja włącza do dzieła samych mieszkańców – staje się współczesną formą upamiętnienia, gestem łączącym sacrum i codzienność.
Całkowity koszt realizacji projektu wyniósł 86 800 zł brutto, w tym 77 800 zł pochodziło z grantu programu Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej, a 9 000 zł stanowił wkład własny Biura Wystaw Artystycznych w Kielcach, który był wymagany aby aplikować do programu. Całkowity koszt realizacji obejmuje opracowanie projektu wraz z przekazaniem praw autorskich i majątkowych, prace przygotowawcze i rozbiórkowe, opracowanie dokumentacji technicznej, nadzór budowlany i uzyskanie wymaganych pozwoleń, wykonanie dzieła z materiałów o wysokiej odporności technicznej, transport i montaż, wykonanie tablicy informacyjnej ze stali nierdzewnej, nagranie audiodeskrypcji oraz opracowanie tekstu ETR, a także wykonanie zabezpieczeń instalacji na okres niekorzystnych warunków pogodowych. W ramach budżetu przewidziano honorarium autora wraz z przekazaniem praw autorskich w wysokości 18 750 zł brutto, a pozostałe 68 050 zł przeznaczono na działania techniczne i organizacyjne związane z przygotowaniem, wykonaniem i udostępnieniem instalacji. Wszystkie wydatki poniesiono zgodnie z przepisami o finansach publicznych i zasadami realizacji programu. Dokumentacja finansowa zostanie przekazana do Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku wraz ze sprawozdaniem merytorycznym po zakończeniu projektu, tj. do 15 listopada 2025r.
Biuro Wystaw Artystycznych w Kielcach, jako instytucja kultury finansowana ze środków publicznych, działa zgodnie z przepisami ustawy o dostępie do informacji publicznej. Po zakończeniu i rozliczeniu projektu zostanie opublikowane zestawienie kosztów realizacji w zakresie informacji publicznej.
„Niebo Kielc” jest częścią ogólnopolskiego programu promocji współczesnej rzeźby w przestrzeni publicznej. Jego obecność w centrum miasta ma na celu wprowadzenie sztuki w codzienny rytm miejskiej przestrzeni, uhonorowanie artysty pochodzącego z Kielc, który od wielu lat promuje polską kulturę za granicą, oraz stworzenie miejsca refleksji i dialogu na styku historii, sacrum i nowoczesności. Sztuka w przestrzeni publicznej jest inwestycją w dziedzictwo kulturowe i wizerunek miasta. Celem projektu nie było tworzenie obiektu użytkowego, lecz symbolicznego dzieła, które zachęca do spojrzenia na miasto z innej, bardziej refleksyjnej perspektywy. Sztuka współczesna w przestrzeni publicznej często budzi emocje i różne interpretacje. Takie reakcje są naturalnym elementem dialogu społecznego, który towarzyszy działalności artystycznej od stuleci.
BWA Kielce szanuje prawo opinii publicznej do pytań o wydatkowanie środków publicznych. Rozumiemy zainteresowanie mieszkańców projektem i deklarujemy gotowość do przedstawienia pełnych informacji po formalnym zakończeniu i zatwierdzeniu rozliczenia przez Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Jesteśmy otwarci na dialog i zachęcamy do merytorycznej dyskusji o roli sztuki w przestrzeni wspólnej.